Jan Sluijters, Bal Tabarin, 1906-1907, olieverf op doek, Stedelijk Museum Amsterdam, langdurige bruikleen particuliere collectie

Op de valreep tippen we hier de tentoonstelling Kleur ontketend, nog tot en met 3 januari 2016 te zien in het Gemeentemuseum Den Haag. Een grote kleurenpracht van schilders als Claude Monet, Paul Signac, Henri Matisse, Leo Gestel en Jan Sluijters. Maar de ontdekking is het werk van de Belgische kunstenaar Rik Wouters (1882-1916), die een aparte zaal tot zijn beschikking kreeg.

Eerst iets over de expositie: Kleur ontketend vertelt het verhaal over de ‘bevrijding’ van kleur. Diende kleur eerst hoofdzakelijk als middel om de werkelijkheid zo goed mogelijk weer te geven, tussen 1885-1914 ontwikkelden verschillende kunstenaars in de lage landen een nieuwe visie op het gebruik ervan.

Koel blauw gras

Kleur blijkt namelijk ook als een zelfstandig middel te gebruiken. Gras bijvoorbeeld kan voortaan ook koel blauw zijn, een gezicht helder paars en bomen kleuren rood. Kleur heeft, kortom, een eigen betekenis gekregen. Het is een van de belangrijkste ontwikkelingen in de moderne schilderkunst.

In Kleur ontketend komen vele bekende en minder bekende werken langs – stuk voor stuk een genot voor het oog. Maar in een van de laatste zalen gebeurt het: hier hangen de schilderijen van Rik Wouters. Het nog altijd frisse kleurgebruik van De strijkster of zijn zelfportret verrast de kijker. De verf is losjes op het doek aangebracht en oogt nog buitengewoon modern en eigentijds.

Rik Wouters, Lezende vrouw, 1913, olieverf op doek, Koninklijk Museum voor Schonen Kunsten Antwerpen

Publiekslieveling

In België is deze kunstenaar een publiekslieveling, in Nederland heeft hij nog niet eerder de aandacht gekregen die zijn werk verdient. In nauwelijks 10 jaar creëerde Wouters, die nog geen 34 jaar oud werd, een omvangrijk oeuvre  van 170 schilderijen, 35 sculpturen, 50 etsen, 40 pastels en 1500 tekeningen. Zijn vrouw Nel was zijn grootste muze en model. We kunnen niet wachten op een overzichtstentoonstelling van deze kunstenaar. Nu eerst maar eens zijn biografie lezen (en luister hier naar biograaf Eric Min).

Opvallend

Ter voorbereiding van Kleur ontketend heeft het Gemeentemuseum een restauratieproject opgestart om een aantal belangrijke schilderijen uit de collectie materiaal-technisch te onderzoeken en te restaureren. Daardoor stralen een aantal schilderijen op deze tentoonstelling weer zoals de kunstenaars het bedoeld hadden. Alsof ze zo vanuit de ateliers in het museum zijn beland.

Tekst: © Monsieur Plusfours 2015